Żyć z poczuciem winy

Maria Riebl Żyć z poczuciem winy ISBN: 978-83-7580-151-4 wyd.: Wydawnictwo Salwator 2010

Wybrane fragmenty Odkryć poczucie winy Wina i poczucie winy to nie to samo Gdyby dobra wróżka... Zdrowa równowaga Kompensacja przez wyrażenie szacunku i podziękowania Wszystko z umiarem Ponieść odpowiedzialność i naprawić szkody Czy zawsze potrzebny jest winny?

Odkryć poczucie winy

Jak wygląda kwestia mojego poczucia winy?

Wyobraź sobie, że otrzymałeś — tak jak ja ostatnio — anonimową wiadomość SMS następującej treści: „Jak udaje Ci się zrobić źle tak wiele rzeczy w jeden tylko dzień?”.

Jaka byłaby Twoja pierwsza spontaniczna reakcja?

☐ Zaskoczenie, zbadanie sumienia?

☐ Złość i dochodzenie, kto mógłby się za tym kryć?

☐ Brak reakcji na tę sytuację i przejście nad nią do porządku dziennego?

☐ Śmiech, ponieważ jest to po prostu zabawne?

Czy zareagujesz strachem, wściekłością czy też śmiechem, to już samo spontaniczne odsunięcie od siebie sprawy pokazuje, że temat ten w jakiś sposób Ciebie dotyczy. Jeśli chcesz dokładniej sprawdzić swój stosunek do poczucia winy, wykonaj poniższy test:

Test 1:

☐ Czy potrafisz w uprzejmy sposób wybrnąć z sytuacji, w której coś Ci się nie powiodło?

☐ Czy potrzebujesz — również w opinii innych — dużo czasu, zanim uświadomisz sobie swoje niewłaściwe zachowanie? Czy trzeba wskazywać Ci je bezpośrednio, żebyś dostrzegł, że zrobiłeś coś źle?

☐ Czy wolisz szukać winy w innych — w partnerze, dzieciach, kolegach, lekarzach — zamiast przestać ich krytykować i skupić się na sobie?

☐ Czy masz problem z przepraszaniem?

☐ Czy sądzisz, że nigdy nie popełniasz błędów lub że zdarza Ci się to rzadko?

☐ Jeżeli istotnie wyrządziłeś jakąś szkodę albo zraniłeś kogoś, to jak szybko wróciłeś do starego porządku (bukiet kwiatów bądź pocałunek i o wszystkim należy zapomnieć!)?

☐ Czy możliwie szybko przechodzisz nad czymś do porządku dziennego (według motta: „Nie mówmy już o tym!”), a później puszczasz to w niepamięć?

Test 2:

☐ Czy jeśli coś nie powiedzie się w Twoim otoczeniu, to zaraz zastanawiasz się nad tym, czy zrobiłeś coś źle?

☐ Czy spontanicznie podejmujesz rolę małej dziewczynki lub małego chłopca, który coś zbroił?

☐ Czy jesteś raczej zbyt uległy niż zbyt wymagający, zwłaszcza w stosunku do pewnych ludzi?

☐ Czy bardziej zajmujesz się swoimi błędami, zamiast cieszyć się ze swych zalet i udanych działań?

☐ Czy częściej usprawiedliwiasz się, niż żądasz od innych wyjaśnień lub ich obwiniasz? Czy słowo „przepraszam” należy do często, a nawet automatycznie używanego przez Ciebie słownictwa?

☐ Czy wolisz, aby ktoś inny pozostawał Ci coś winien, niż żebyś sam był wobec niego zobowiązany?

☐ Czy wolisz czekać na innych, zamiast kazać im czekać?

☐ Czy przeżycia i wydarzenia, które są według Ciebie niezbyt szczęśliwe, na długo pozostają Ci w pamięci?

☐ Czy zdanie: „Gdybym tylko (nie) ...!” jest Ci znajome bardziej, niż byś tego pragnął?

☐ Czy wyrzuty sumienia zakłócają Ci sen?

☐ Czy Twoje poczucie winy jest adekwatne do danej przyczyny? Czy istnieje sposób, by się go pozbyć? A może ciągnie się ono za Tobą przez kilka, a często nawet kilkadziesiąt lat?

Uwagi do testu 1:

Jeśli lepiej odnajdujesz się w pytaniach z testu 1 niż z testu 2, być może cechuje Cię zdrowa pewność siebie. Ewidentnie żyje Ci się lepiej niż ludziom identyfikującym się z testem 2, ale masz skłonność do trzymania się z daleka od tego, co mogłoby Cię obciążać — także od problemu winy. Możliwe, że wewnętrznie jesteś bardziej niepewny, niż sądzisz i okazujesz na zewnątrz. Celem niniejszej książki jest przyczynienie się do skupienia Twojej uwagi na problemie bycia winnym, a tym samym do wywołania zdrowego poczucia winy. Odkryjesz lęki i inne motywy, które skłaniają Cię do pomijania i ignorowania swoich czułych punktów. Uporanie się z tym tematem pomoże Ci bardziej świadomie potraktować problem winy i wrażliwych obszarów życiowych. A później lepiej zrozumiesz także ludzi, dla których reprezentatywny jest test 2.

Uwagi do testu 2:

Jeżeli lepiej odnajdujesz się w teście 2 niż w teście 1, jesteś wrażliwy, delikatny, bardzo taktowny względem innych i łatwo Cię zranić. Jednak przy okazji sam trochę źle na tym wychodzisz. Czujesz się bardziej niepewnie niż ludzie z pierwszego typu testu, ale dostrzegasz także ich „otwarte miejsca”. Przypuszczalnie masz skłonność do niezdrowego poczucia winy. Książka ta może pomóc Ci odnaleźć sposoby uwolnienia się od niego.

Jeszcze jedna wskazówka: po lekturze niniejszej pozycji ponownie wykonaj ten test — najlepiej w pewnym odstępie czasu, a później porównaj wyniki.

opr. aw/aw