Wykłady z Katolickiej Nauki Społecznej - Od Ewangelii do Cywilizacji Miłości

Spis treści i wprowadzenie do zbioru wykładów z KNS (Wydawnictwo WAM, Kraków 2001)

Wykłady z Katolickiej Nauki Społecznej - Od Ewangelii do Cywilizacji Miłości

Bartolomeo Sorge SJ

WYKŁADY Z KATOLICKIEJ NAUKI SPOŁECZNEJ
Od Ewangelii do Cywilizacji Miłości


Spis treści

WPROWADZENIE
Z «DOROSŁĄ WIERNOŚCIĄ»
  11*
Część pierwsza
NAUCZANIE SPOŁECZNE KOŚCIOŁA
1. OD EWANGELII DO «NAUCZANIA SPOŁECZNEGO» 17
  Właściwa misja Kościoła ma charakter religijny 18
  Ewangelia wyzwala człowieka 19
  Prawomocność społecznego nauczania Kościoła 21
  "Doktryna społeczna" 23
  "Nauczanie społeczne" 25
  "Nauczanie społeczne" Kościoła 28
2. IDEOLOGIA KATOLICKA (1891-1931) 31
  Narodziny "nauki społecznej" Kościoła 33
  Przeciw marksizmowi i liberalizmowi 35
  Zasady ideologii katolickiej 37
  "Nauczanie" otwarte 39
3. NOWE CHRZEŚCIJAŃSTWO (1931-1958) 41
  Realny socjalizm 41
  Neoliberalizm 46
  "Cywilizacja chrześcijańska" jako trzecia droga 49
  "Nowe chrześcijaństwo" Piusa XII 51
  Wkład Jacques'a Maritaina 53
  "Wypowiedzi", które trwają nadal 56
4. DIALOG (1958-1978) 59
  Kryzys ideologii 60
  Kościół i marksizm: rozeznanie i dialog 61
  Procesy globalizacji 66
  Osiągnięcia Soboru 68
  Nowy sposób "wypowiadania się" 72
5. FAZA PROROCKA (1978-1996) 77
  Ewangelia życia 79
  Ewangelia pracy 82
  Ewangelia miłosierdzia 86
  "Wypowiadanie się" ekumeniczne 89
Część druga
PROPOZYCJA SPOŁECZNA KOŚCIOŁA
6. OD SPOŁECZNEGO WYPOWIADANIA SIĘ DO "PROPOZYCJI SPOŁECZNEJ" 95
  Dlaczego "propozycja społeczna"? 97
  "Społeczna propozycja" Kościoła 98
  Dialog międzykulturowy 101
  Dialog międzyreligijny 105
  Teologiczne odczytanie historii 106
7. NOWA WIOSNA CHRZEŚCIJAŃSTWA 111
  Neopogaństwo 112
  Kościół, "mała trzódka" 115
  Pokusy dawne i obecne 119
  Znaki nadziei 122
  "Nowa ewangelizacja" 125
  Nowa "inkulturacja" wiary 126
  Zasady myślenia, kryteria oceny i ukierunkowania działania 129
8. WSPÓLNA "GRAMATYKA ETYCZNA" 133
  Zasada personalistyczna 137
  Zasada solidarności 140
  Zasada pomocniczości 145
  Zasada dobra wspólnego 148
9. WOLNA GOSPODARKA 155
  Kapitalizm nie zwyciężył 156
  Kapitalizm jako "ideologia" 158
  Industrializacja 162
  Kapitalizm jako "system" produkcji 164
  Gospodarka postindustrialna 169
  Społeczeństwo wolnej pracy, przedsiębiorczości i uczestnictwa 173
10. DOJRZAŁA DEMOKRACJA 179
  Warunki "prawdziwej" demokracji 182
  Praworządność 185
  Sprawiedliwość i miłosierdzie 188
  "Trzeci sektor" państwa socjalnego 193
  Nowy układ społeczny 197
Część trzecia SPOŁECZNA OBECNOŚĆ KOŚCIOŁA
11. OD PROPOZYCJI DO "OBECNOŚCI SPOŁECZNEJ" 205
  Niezastąpiona rola wiernych świeckich 207
  Ruch katolicki 210
  Dwie koncepcje polityki i zangażowania politycznego 215
12. DLACZEGO KATOLICY W POLITYCE? 219
  "Wybór społeczno-polityczny" wiernych świeckich 220
  Centralna pozycja polityki 223
  Ewangelizacja a postęp ludzkości 225
  Polityka jako "wyższa forma" miłosierdzia 227
13. UPRAWIAĆ POLITYKĘ PO CHRZEŚCIJAŃSKU 229
  Spójność z wartościami 231
  "Spójność subiektywna" i "spójność obiektywna" 233
  Demokratyczny sposób uprawiania polityki 236
  Świeckość polityki 238
  Autonomia politycznych decyzji 240
  Duchowość i profesjonalizm 241
14. JAK KOŚCIÓŁ UPRAWIA POLITYKĘ? 245
  "Wybór religijny" 246
  Kapłan i polityka 249
  "Zastępstwo polityczne" 252
  Sprawa "księży walczących z mafią" 257
  Nowe stosunki pomiędzy Kościołem i państwem 260
15. «OBSZAR KULTURY UKIERUNKOWANEJ PO CHRZEŚCIJAŃSKU» 263
  Katolicy w złożonym społeczeństwie 265
  Wiara chrześcijańska i pluralizm polityczny 269
  Pluralizm polityczny a jedność kościelna 271
  "Jedność" w kulturze i "zgodność" w działaniu 273
  Partie o inspiracji chrześcijańskiej 276
  Pluralizm stowarzyszeniowy i kształcenie chrześcijańskie 280
  "Kulturowy teren solidarności" 282
EPILOG
O CYWILIZACJĘ MIŁOŚCI
287
DODATEK DO WYDANIA POLSKIEGO
RUCH SPOŁECZNY KU CYWILIZACJI MIŁOŚCI (RUCH CYWILIZACJI MIŁOŚCI)
289

* Numery stron odnoszą się do wydania papierowego

Tytuł oryginału: Per una civiltà dell'amore. La proposta sociale della Chiesa
© 1996, Editrice Queriniana, Brescia
via Ferri, 75
25123 Brescia, Italia

Dla wydania polskiego
© 2000, Wydawnictwo WAM, Kraków

Redakcja i konsultacja naukowa przekładu
Ks. dr Stanisław Pyszka SJ

Wszystkie cytaty z Pisma świętego pochodzą z Biblii Tysiąclecia, wyd. III, Pallottinum, Poznań-Warszawa 1990. Wszystkie cytaty z dokumentów soborowych pochodzą z wydania Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań 1968. Wszystkie cytaty z dokumentów papieskich pochodzą z ich oficjalnych przekładów na język polski, zaś cytaty z dokumentów Jana Pawła II - z tekstów encyklik, adhortacji, listów i przemówień, wydanych przez SIW ZNAK Kraków 1997, t. 1-4.

ISBN 83-7097-817-7

NIHIL OBSTAT. Przełożony Prowincji Polski Południowej

Towarzystwa Jezusowego, ks. Adam Żak SJ, prowincjał.

Kraków, dn. 20 III 2001 r., l. dz. 48/2001.

MATRI DIVINAE GRATIAE

1946-1996


WPROWADZENIEZ «DOROSŁĄ WIERNOŚCIĄ»

Z okazji wydania trzytysięcznego numeru "Civiltà Cattolica", papież Paweł VI - podczas niezapomnianej audiencji prywatnej - zechciał podziękować pracującym w czasopiśmie Ojcom Redaktorom za ich "pełną, dorosłą i wielkoduszną wierność nauczaniu Kościoła"(1).

W tym napisanym własnoręcznie przemówieniu Papież objaśnił znaczenie swoich słów. Zachować "wierność", to znaczy zasadniczo nie ograniczać się jedynie do dokładnego przekazywania nauki Kościoła. Wierność jest prawdziwa, gdy jest "dorosła", to znaczy, gdy nie tylko podaje się ściśle naukę Kościoła, lecz naświetla się ją z "proroczym i dynamicznym spojrzeniem w przyszłość [...] w celu odkrycia, odgadnięcia w razie potrzeby, znaków czasu, czyli obowiązków, potrzeb, dróg otwartych na przyszłość społeczeństwa a zwłaszcza Kościoła pielgrzymującego w kierunku jutra"; "dorosłą wierność" zachowuje się wtedy, gdy troszczy się o "pokazywanie ciągle na nowo słusznej drogi swoim współbraciom" w taki sposób, by nauki Magisterium zostały przyjęte z szacunkiem także i przez osoby niewierzące i przez tych, którzy dali się sprowadzić na złą drogę przez "samowystarczalną i racjonalistyczną gnozę" pragnącą postawić człowieka na miejscu Boga"(2).

Taki sam duch ożywia te wykłady ze społecznej nauki Kościoła, które zostały wygłoszone w Istituto di Formazione Politica "Pedro Arrupe".

Są to właśnie "lekcje", a nie jeszcze jedna organiczna synteza społecznej nauki Kościoła(3), ani też kolejne z wielu dzieł komentujących encykliki społeczne(4). To rzecz o wiele skromniejsza - to zaledwie "wprowadzenie" do nauki i praktycznego zastosowania społecznej nauki Kościoła.

Kierowała nami troska o wzajemne współbrzmienie myśli i czynu, zgodnie z założeniem Instytutu Pedro Arrupe, którego celem jest moralne i profesjonalne kształcenie nowej klasy polityków, a nie erudytów.

Dlatego też przedstawienie zasad myślenia, kryteriów osądów i kierunków działania, które składają się na "społeczną propozycję" cywilizacji miłości (serce całej doktryny społecznej Kościoła) opiera się ściśle na tekstach Magisterium, ukazując jednocześnie całą ich siłę napędową i "profetyczną", czyli otwiera na przyszłość i pokazuje nowe cele dla pracy świeckich chrześcijan XXI wieku - i nie tylko dla nich.

Poznawanie i nauczanie społecznej doktryny Kościoła w Palermo, w warunkach granicznych i w otoczeniu ostrych kontrastów nie pozwalało na inny wybór pedagogiczny. Jesteśmy jednak przekonani, że ten sposób przedstawienia i nauczania społecznej doktryny Kościoła zainteresuje o wiele szerszy krąg czytelników i badaczy: zarówno tych, którzy uczęszczają na analogiczne zajęcia w licznych Ośrodkach Kształcenia Politycznego i Społecznego, jak i tych, którzy pragną się dowiedzieć nie tylko co należy myśleć, ale i co trzeba robić.

Trójdzielna struktura książki - od "nauczania" poprzez "propozycję" do "obecności" - przedstawia wiernie ideę wykładu, który chce stanowić także i drogę: jedno dla nauki, drugie dla spełnienia; ale nigdy jedno bez drugiego.

Przygotowując ten wybór nie mogliśmy uniknąć ryzyka "uproszczeń", które niektórym mogą się nie spodobać. Jednakże chcąc zwrócić się bardziej do tych, którzy pragną zostać "wtajemniczeni", niż do tych, którzy już wiedzą o co chodzi, uznaliśmy, że pożytek będzie większy od ryzyka.

Lub też - jeśli ktoś woli - jeszcze raz przeważył zmysł "dorosłej wierności" Magisterium Kościoła.

Bartolomeo Sorge SJ

Palermo, 31 lipca 1996 roku,

w uroczystość Św. Ignacego Loyoli


opr. mg/mg



« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama