Ewangelizacja kultury

Kard. Paul Poupard
Przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury

Ewangelizacja kultury

Kluczowe zadanie, stojące przed działalnością duszpasterską w dziedzinie kultury, zostało jasno określone przez Ojca Świętego, który powołując do życia — niespełna dwadzieścia lat temu — Papieską Radę ds. Kultury, powiedział: «Wiara, która nie staje się kulturą, to wiara, która nie zostaje w pełni przyjęta, w pełni przemyślana i wiernie przeżyta». Podejmując je, Papieska Rada ds. Kultury przedstawiła biskupom dokument «O duszpasterstwie w kulturze», opublikowany w uroczystość Pięćdziesiątnicy w 1999 r., wyrażający przekonanie, że «zadaniem działalności duszpasterskiej w dziedzinie kultury jest przywrócenie człowiekowi pełni jego godności jako istoty stworzonej 'na obraz i podobieństwo Boga' (por. Rdz 1, 26), poprzez uwolnienie go od 'antropocentrycznej pokusy uznania się za kogoś niezależnego od Stwórcy'» (n. 2). Należy nie tylko «wszczepiać» wiarę w kulturę, lecz także przywracać życie zeświecczonemu światu, w którym często jedynie chrześcijańskie wartości mają charakter kulturowy.

Do przezwyciężania dystansu między Ewangelią a współczesnym społeczeństwem przyczyniają się ośrodki kultury katolickiej (drugie wydanie spisu, opublikowanego przez Papieską Radę ds. Kultury, zawiera ponad tysiąc adresów, podanych przez Konferencje Episkopatów), które są miejscami spotkań i wymiany myśli, szkołą poznania i tolerancji oraz pozwalają Kościołowi na przedstawienie, w atmosferze twórczego dialogu, chrześcijańskiej koncepcji mężczyzny, kobiety, rodziny, pracy, gospodarki, społeczeństwa, polityki, stosunków międzynarodowych, środowiska naturalnego. Ośrodki te spełniają różnoraką rolę i są prawdziwymi «kuźniami wiary», w których spotykają się żywe kultury, a często również ci, których nazywamy niewierzącymi, i rodzi się owocny dialog pomiędzy Ewangelią a uczonymi, artystami, wyznawcami innych religii (w szczególności z krajów basenu Morza Śródziemnego, Afryki, Azji).

Podczas gdy niewiara przybiera — zwłaszcza w społeczeństwach zachodnich — inną postać, niż było to w przeszłości, z wpływami ateizmu z wyboru spotykamy się głównie w środowiskach związanych z naukami biologicznymi, humanistycznymi oraz w kulturze mediów. W pełni ateistyczna wizja świata przyzwyczaja do rzeczywistości, w której, jak się wydaje, Bóg zniknął nie tylko z myśli, lecz został także wymazany z pamięci. Bóg, uważany za przeżytek, niezgodny z myśleniem krytycznym, stał się zupełnie niepotrzebny dla setek milionów ludzi. Jest to prawdziwa apostazja, milcząca, skryta za niewzruszoną obojętnością immanentnej kultury, ogarniająca całe obszary Zachodu i rozprzestrzeniająca się na inne kontynenty. Jakimi sługami Ewangelii Jezusa Chrystusa — mającymi nieść nadzieję światu — bylibyśmy, gdybyśmy nie uczynili wszystkiego, co możliwe, aby temu zaradzić?

Podczas pięciu nadzwyczajnych, kontynentalnych zgromadzeń Synodu Biskupów przedstawiono obraz życia i kultury w poszczególnych krajach, w których mieszają się ze sobą gaudium et spes, luctus et angor hominum huius temporis. Potrzeba głoszenia słowa Bożego w samym sercu współczesnej kultury jest zatem bardzo pilna.

Autentyczna działalność duszpasterska w sferze kultury ma decydujące znaczenie dla nowej ewangelizacji. Synod ten, poświęcony posłudze biskupów — zwiastunów nadziei dla świata w imię Chrystusa — z pewnością przedstawi propozycje stosownych rozwiązań, zarówno już wypróbowanych, jak i nowych, aby zrealizować to ogromne zadanie, pod natchnieniem Ducha, który odnawia oblicze ziemi. Ewangelizacja kultury to także tłumienie zarzewi cywilizacji śmierci i tworzenie, przy udziale wszystkich ludzi dobrej woli, cywilizacji miłości, w której ludzie wszystkich kultur będą dla siebie braćmi, jeśli pomożemy im odnaleźć Jezusa Chrystusa, Syna Boga, który jest Miłością, Ojcem wszystkich ludzi.

opr. mg/mg