Wobec osób poświęconych Bogu

4.10.2001

Kard. Eduardo Martínez Somalo, Prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Wobec osób poświęconych Bogu

Przede wszystkim, jako Prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, pragnę wyrazić, w imieniu tysięcy mężczyzn i kobiet, którzy oddali swoje życie Bogu i służbie Ewangelii, szczerą wdzięczność za wsparcie, jakie otrzymują od swoich pasterzy, i zachętę do pełnego realizowania powołania oraz misji, do której są wezwani, w Kościele i w świecie. Wychodząc od paragrafu 92. Instrumentum laboris, mówiącego o «trosce o życie konsekrowane», przedstawię tu kilka myśli.

Precyzyjny i uzasadniony obraz życia konsekrowanego, jaki zaprezentował Synod, wyjaśnia relację między biskupem a instytutami zakonnymi. «Biskup jest ojcem i pasterzem całego Kościoła partykularnego. To on ma rozpoznawać poszczególne charyzmaty, chronić ich specyfikę, dbać o ich rozwój i współdziałanie» (Vita consecrata, 49). Zatem relacja biskupa z każdym instytutem winna mieć charakter relacji ojcostwa, kierownictwa i troski, aby dar Ducha Świętego mógł wyrazić się również w wielkodusznej posłudze duszpasterskiej osób konsekrowanych. Adhortacja apostolska Vita consecrata poświęca dwa pełne paragrafy — 48. i 49. — dla opisania głębokiej relacji, jaka istnieje między życiem konsekrowanym a Kościołem partykularnym, oraz owocnej i harmonijnej komunii kościelnej.

Konieczność obecności życia konsekrowanego w Kościele nie wynika tylko z porządku prawnego albo wyłącznie duszpasterskiego, ale pochodzi z porządku teologicznego, gdyż najważniejszą posługą, którą ono oferuje, jest właśnie bycie «życiem konsekrowanym»: sakramentalnym obrazem Chrystusa — czystego, ubogiego, posłusznego, oddanego całkowicie Ojcu i braciom.

Kościół potrzebuje życia konsekrowanego, aby prawdziwie zachować swoją tożsamość. Cytowana adhortacja apostolska podkreśla to ze znaczącą siłą: «życie konsekrowane nie jest rzeczywistością odosobnioną i drugorzędną... ale znajduje się w samym sercu Kościoła jako element o decydującym znaczeniu dla jego misji» (Vita consecrata, 3). «Należy bez wątpienia do jego życia i świętości» (por. Lumen gentium, 44).

Niewątpliwie można stwierdzić, że zakonnicy i zakonnice są członkami «rodziny diecezjalnej» (Mutuae relationes, 36). Kapłani zakonni «przynależą, w pewnym sensie, do kleru diecezjalnego» (Christus Dominus, 34) i «stanowią duchowe bogactwo dla całego presbyterium diecezji, do którego wnoszą specyficzny wkład w postaci charyzmatów i specjalnych posług» (Pastores dabo vobis, 31). Natomiast bracia zakonni, których powołanie «ma samoistną wartość tak dla poszczególnych osób, jak i dla Kościoła, niezależną od posługi święceń» (por. Vita consecrata, 60), poprzez swe liczne posługi dają świadectwo miłości Chrystusa.

Należy również wspomnieć o znaczeniu «słusznej autonomii życia, zwłaszcza w zakresie zarządzania, dzięki której (instytuty) posiadają w Kościele własną dyscyplinę, a także zachowują własne dziedzictwo, o którym mowa w kan. 578» (Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 586). Nie można jednak powoływać się na autonomię, «aby uzasadnić decyzje w swej istocie sprzeczne z wymogami organicznej komunii i zdrowego życia kościelnego. Decyzje dotyczące działalności duszpasterskiej osób konsekrowanych powinny być podejmowane i realizowane w ramach szczerego i otwartego dialogu między Biskupami a Przełożonymi różnych Instytutów. Szczególna troska Biskupów o powołanie i misję Instytutów oraz szacunek, jaki Instytuty okazują posłudze Biskupów przez gotowość do realizacji ich konkretnych wskazań pasterskich dotyczących życia diecezji, to dwie ściśle ze sobą związane formy jedynej miłości eklezjalnej, która nakazuje, by wszyscy służyli organicznej komunii całego Ludu Bożego, tak charyzmatycznej jak i hierarchicznej» (Vita consecrata, 49).

W dokumentach Kościoła (Lumen gentium, Christus Dominus, Mutuae relationes i Vita consecrata) opisane są obowiązki i prawa biskupów wobec życia konsekrowanego; te z kolei mają odpowiedniki w obowiązkach i prawach zakonników. Ważne jest, aby jedni i drudzy pozostali wierni posłudze, którą Chrystus powierza każdemu, według darów Ducha Świętego, tak aby Kościół mógł realizować swoją misję: czynić widoczną obecność Chrystusa pośród ludzi i naśladować Go.

opr. mg/mg