Oddamy hołd Bogu

Archidiecezja gdańska już po raz drugi będzie gościć Ojca Świętego. Przed 12 laty podczas spotkania z młodzieżą na Westerplatte, gdzie w 1939 r. rozpoczęła się II wojna światowa, a także pod pomnikiem — symbolem «Solidarności» Papież tchnął nowego ducha w serca młodych Polaków: tych, którzy będą kształtować oblicze Ojczyzny oraz tych, którzy stawili czoło totalitarnemu systemowi, walcząc o wolność własnego kraju i przyczyniając się do wyzwolenia państw Europy Środkowej.

Tym razem wizyta apostolska w Gdańsku ma zupełnie inny kontekst historyczny. W naszym mieście — jak wynika z dokumentów — przebywał św. Wojciech, biskup Pragi. Jan Paweł II przybędzie do nas, by zakończyć uroczystości związane z 1000-leciem jego męczeńskiej śmierci. Wiosną r. 997 Wojciech dotarł do Gdańska, by głosić Ewangelię, sprawować Eucharystię i chrzcić (Jan Canaparius, Vita I). Dzięki temu zapisowi, który pochodzi z r. 999, miasto nasze obchodziło swe 1000-lecie, a archidiecezja przeżyła 1000- -lecie swego Chrztu. W Wielką Sobotę r. 1997 Kościół gdański, przygotowany przez misje święte i nawiedzenie każdej parafii przez relikwie Świętego, wspomniał 1000-lecie swej więzi z Chrystusem. Pod przewodnictwem Ojca Świętego cała Polska będzie uczestniczyć w zakończeniu uroczystości jubileuszowych ku czci św. Wojciecha, które rozpoczęły się w Gnieźnie podczas wizyty apostolskiej Jana Pawła II w r. 1997. W przeddzień Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 oddamy hołd Bogu, który kierował misją Wojciechową, wprowadzającą ówczesną Europę w drugie tysiąclecie.

* * *

Historia archidiecezji gdańskiej sięga r. 1925, czyli okresu po wprowadzeniu w życie Traktatu Wersalskiego i ustanowieniu Wolnego Miasta (1920 r.).

Duszpasterstwo przeżywało w naszym Kościele trudne chwile. Po wojnie nastąpiła prawie całkowita wymiana ludności: opuścili Gdańsk Niemcy, a przyszli tu Polacy wysiedleni ze wschodnich terenów Polski, które znalazły się poza granicami Ojczyzny. Seminarzyści gdańscy mogli rozpocząć swoją formację dopiero w r. 1957. Warunki pracy Kościoła gdańskiego zmieniły się po r. 1992, gdy Stolica Apostolska określiła nowe granice diecezji, ustanawiając metropolię gdańską.

Każdy Kościół ma swoją własną specyfikę. Archidiecezja gdańska to w 90% mieszkańcy wielkiej aglomeracji miejskiej, co rzutuje na kształt duszpasterstwa. Istnieje tu 10 wyższych uczelni (55 tys. studentów) i działają dwa wielkie porty. Tu zlokalizowane są wielkie przedsiębiorstwa — również o charakterze symbolicznym — jak np. Stocznia Gdańska. Archidiecezja ma wielką liczbę młodzieży uczącej się. Nie można też pominąć szczególnego charakteru polityczno-społecznego tego środowiska, w którym dokonały się tak istotne wydarzenia, decydujące o losach wielu narodów w XX w.

Dziś na terenie archidiecezji mieszka 1 100 000 wiernych. Liczba kapłanów diecezjalnych wynosi 500, a zakonnych ok. 150; przeciętna ich wieku — 41,5 lat. W seminarium kształci się 102 kleryków. Podjęliśmy starania o erygowanie Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Gdańskim z myślą nie tylko o studentach teologii, którzy przygotowują się do kapłaństwa, ale również o studentach świeckich i o siostrach zakonnych, studiujących w Instytucie Teologicznym i w Kolegium Teologicznym. Uczelnie te afiliowane są do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i do Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.

Specyfiką naszej archidiecezji jest duszpasterstwo ludzi morza. Ośrodki Stella Maris w Gdyni i w Gdańsku przyjmują corocznie setki marynarzy zagranicznych oraz organizują posługę duszpasterską wśród miejscowych rodzin marynarskich.

W Gdańsku od r. 1980 znajduje się Centrum NSZZ «Solidarność». Z tego powodu Kościół gdański podejmuje działania koordynacyjne w stosunku do ludzi pracy w całej Polsce. Tu organizowane są np. ogólnopolskie spotkania kapłanów — duszpasterzy ludzi pracy.

Istotną rolę odgrywa duszpasterstwo turystyczne. Latem przybywają tu setki tysięcy turystów oraz wczasowiczów, przyciąganych przez zabytki naszego miasta i nadmorski klimat. Organizowane dla nich wykłady, koncerty i nabożeństwa są ważną formą nowej ewangelizacji.

Wszystkie te działania wymagają specjalistycznego przygotowania kapłanów i dobrej współpracy z laikatem.

* * *

Przygotowania do apostolskiej wizyty w Kościele gdańskim trwają od wielu miesięcy. Nade wszystko modlimy się i rozważamy nauczanie Jana Pawła II każdego 16. dnia miesiąca. Organizujemy wykłady i sympozja, wystawy i konkursy. W tych ostatnich biorą udział tysiące dzieci: ich prace plastyczne zostaną umieszczone przy ołtarzu papieskim.

Wszystkie te działania są duchowym przygotowaniem zarówno do spotkania z Janem Pawłem II, jak i do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000.

Cieszymy się, że Ojciec Święty odwiedzi wszystkie trzy diecezje metropolii gdańskiej (Gdańsk, Pelplin, Toruń), położonej na Ziemi Kaszubskiej, zawsze wiernej Chrystusowi i Jego Kościołowi.

Abp Tadeusz Gocłowski CM
Metropolita gdański