Kościoły wschodnie katolickie

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Kościoły wschodnie katolickie

Cztery kategorie wśród dwudziestu jeden wschodnich Kościołów katolickich, które wyrosły na gruncie tradycji aleksandryjskiej, antiocheńskiej, chaldejskiej i konstantynopolitańskiej, a) najwyższym rangą jest patriarchat, czyli Kościół całego regionu, kierowany przez patriarchę — biskupa, który posiada jurysdykcję nad wszystkimi innymi biskupami w patriarchacie, łącznie z metropolitami (CCEO 55-150). Jest sześć patriarchatów katolickich: koptyjski, melchicki, syryjski, maronicki, chaldejski i ormiański. Po swym wyborze patriarcha nie zwraca się do papieża o zatwierdzenie, lecz prosi go o łączność w Liturgii Eucharystycznej, podczas której patriarcha nie otrzymuje już paliusza, tak jak to ma miejsce w przypadku metropolity. B) Kościoły archidiecezjalne większe są kierowane przez arcybiskupa większego, który ma praktycznie wszystkie prerogatywy patriarchy, oprócz jego tytułu i należnego mu pierwszeństwa (CCEO 151-154). Są dwa takie Kościoły: Bizantyńsko-Ukraiński i Syryjsko-Malabarski. Arcybiskup większy, po wyborze, musi zwracać się do papieża o zatwierdzenie. C) Jest pięć autonomicznych (= sui iuris) Kościołów metropolitalnych: etiopski, malankarski, rumuński, Kościół ruski w Stanach Zjednoczonych oraz włosko-albański (bez metropolity). Są one autonomiczne pod względem swej administracji wewnętrznej i podlega im kilka diecezji (CCEO 155-173). D) Zwykły Kościół sui iuris; jest ich osiem: białoruski, bułgarski, grecki, Kościół Krizevci (dawna Jugosławia), słowacki, węgierski, albański i rosyjski. Zob. biskup, Kościół, Kościoły wschodnie, paliusz, papież, patriarcha.

opr. mg/mg