Dualizm

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Dualizm

(z łac. „duo = dwa”) Próba interpretacji rzeczywistości, która wyjaśnia wszystko przez przyjęcie istnienia dwóch niezależnych od siebie pierwotnych zasad. Przykładem dualizmu filozoficznego jest system kartezjański (René Descartes: 1596-1650); filozof ten wyjaśniał wszechświat istnieniem dwóch nie dających się zredukować zasad: umysłu i materii, mimo to utrzymywał, że ostatecznie Bóg stworzył obydwa te pierwiastki. Radykalny dualizm teologiczny zazwyczaj głosi istnienie dwóch walczących ze sobą bóstw — dobrego i złego; tak wierzyli manichejczycy i niektórzy gnostycy we wczesnym Kościele, a w Średniowieczu albigensi i katarzy na Zachodzie, a bogumiłowcy na Wschodzie. Chrześcijaństwo przyjmuje istnienie dualizmu warunkowego — między duszą a ciałem, a przede wszystkim między Bogiem a wszechświatem stworzonym — głosi jednak, że w Chrystusie następuje pojednanie wszystkiego z Bogiem (2 Kor 5, 18-20). Zob. albigensi, bogumiłowcy, gnostycyzm, katarzy, manicheizm.

opr. mg/mg