Co powiedzieć?

Jak rozmawiać z chorymi o duchowości - Spis treści i przedmowa (Christina M. Puchalski)

Elizabeth Johnston Taylor

CO POWIEDZIEĆ?

Jak rozmawiać z chorymi o duchowości

ISBN: 978-83-7505-177-3

wyd.: WAM 2008

Spis treści
Przedmowa	7
Podziękowania	9
1. Zaczynamy!	13
Do czego przydadzą mi się te umiejętności?	14
O książce	16
Założenia	18
2. Przygotowanie osoby uzdrawiającej opiekuna	21
Jakie są moje cierpienia duchowe?	22
W jaki sposób nasze własne rozterki duchowe wpływają na pracę z pacjentem?	24
Jeśli ciągle będę raniony, czy mnie to nie zabije?	25
Dlaczego należy się zdystansować od uczuć pacjenta?	28
Zbawienna cisza	30
Jaki jest zraniony opiekun?	31
Wskazówki, jak przetrwać w warunkach szpitalnych, będąc zranionym opiekunem	32
3. Słuchanie	37
Początek procesu uzdrawiania	37
Różne wymiary słuchania	39
Po co słuchać?	40
Wskazówki, jak słuchać	43
4. Jak rozumieć to, czego słuchamy?	53
Czym są potrzeby duchowe?	53
Jak brzmi i jak wygląda duchowość?	54
Wskazówki do zrozumienia tego, czego słuchamy	57
5. Jak odpowiadać na ból duchowy?	67
Umiejętności podstawowe	67
Umiejętności podstawowe: cele i wskazówki	68
Umiejętności podstawowe 1: budowanie więzi	73
Wskazówki, jak zbudować więź z pacjentem	73
Umiejętności podstawowe 2: przeformułowanie	76
Wskazówki do przeformułowań	77
Umiejętności podstawowe 3: pytania otwarte	79
Wskazówki, jak zadawać pytania otwarte	80
Umiejętności podstawowe 4: odwzajemnianie uczuć i zwiększona empatia	83
Wskazówki, jak odwzajemniać uczucia	85
Umiejętności podstawowe 5: otwarcie się przed pacjentem	94
Wskazówki do otwarcia się przed pacjentem	94
6. Jak odpowiadać na ból duchowy?	99
Umiejętności na poziomie zaawansowanym	99
Umiejętności na poziomie zaawansowanym 1: słuchanie tego, co opowiada pacjent	100
Wskazówki, jak słuchać	100
Umiejętności na poziomie zaawansowanym 2: słuchanie języka ciała	104
Wskazówki, jak pomóc pacjentowi w słuchaniu języka ciała	104
Umiejętności na poziomie zaawansowanym 3: pielęgnowanie odporności i pozytywne podejście	107
Wskazówki, jak pielęgnować odporność	107
Wskazówki, jak pomóc pacjentowi w pozytywnym podejściu	109
Umiejętności na poziomie zaawansowanym 4: praktyki religijne	112
Wskazówki, jak modlić się z pacjentem	113
7. Najczęściej zadawane pytania	117
8. Podsumowanie	137
Poćwiczmy!	137
Słowo zachęty	144
Klucz do ćwiczeń	145
Przypisy	155

Przedmowa

Dlaczego stan ducha ma wpływ na nasze zdrowie? Ponieważ choroby i stresy towarzyszące nam w codziennym życiu czy utrata kogoś bliskiego wywołują potrzebę zadania fundamentalnych dla naszego istnienia pytań, będących treścią człowieczeństwa: "Kim jesteśmy?" i "Po co jesteśmy?". Te pytania mogą spowodować w nas głęboki kryzys, tym większy, jeśli nie znajdziemy na nie odpowiedzi; mogą spowodować poczucie beznadziei i rozpaczy. Wiktor Frankl pisał, że duchowość jest istotą człowieczeństwa. Wywnioskował również na podstawie swoich doświadczeń z okresu II wojny światowej, że człowiek jest w stanie wiele znieść, jeżeli wie, że jego cierpienie ma jakiś sens. Znalezienie sensu we własnym cierpieniu, w utracie bliskich czy w chorobie pozwala odzyskać spokój i odnaleźć w sobie miłość.

W lekarzach, pielęgniarkach i całym personelu medycznym tkwi ogromny potencjał, który może być w bardzo prosty sposób wykorzystany dla dobra pacjentów, poprzez zwrócenie uwagi na ich potrzeby i problemy duchowe. Tylko przez swoją obecność, w chwili gdy pacjent zadaje pytanie "Dlaczego?", można pomóc mu wyjść z rozpaczy i dać nadzieję, a poczucie samotności zastąpić miłością. Dr Elizabeth Johnston Taylor uczy tych, których zadaniem jest uzdrowienie duchowości pacjenta, uzbroić się w narzędzia niezbędne do wskazania chorym właściwej drogi, by mogli wybrnąć z poczucia osamotnienia i beznadziei pomimo trudnej sytuacji życiowej, w jakiej się znaleźli.

Duchowość możemy zdefi niować jako tę część człowieczeństwa, która poszukuje odpowiedzi na pytania o sens życia, a zwłaszcza życia w cierpieniu. Tych odpowiedzi jest wiele, może to być Bóg, Kościół, wiara czy wartości. Duchowość to również ta część naszego życia, która uświadamia nam, że jest coś więcej, coś wspanialszego niż pojedyncze życie. Pomaga nam dotknąć tajemnicy życia i tajemnicy śmierci. Duchowość w swojej istocie jest względna. Dlatego podkreśla rolę, jaką pełnimy w ludzkiej zbiorowości małej społeczności domowej, w pracy, w miejscach kultu i w grupie przyjaciół. Służba zdrowia też stanowi odrębną społeczność. Aby spełniała swoją rolę jako system opieki, w którym jest współczucie dla cierpienia człowieka, duchowość musi być podwaliną tego systemu. Jest to bowiem system stworzony, by pomagać tym, którzy znaleźli się w największej potrzebie. W obecnej dobie obserwujemy zanik współczucia będącego istotą tej pomocy i brak nacisku na miłość bliźniego i służenie mu.

Ludzie potrzebują sprawnej i dobrze zorganizowanej opieki medycznej, której integralną część, na równi z troską o stan zdrowia, stanowi dbałość o psychikę i emocje pacjenta oraz szacunek dla jego wiary i wyznawanych wartości. I nawet wtedy, gdy leczenie nie jest już możliwe, zawsze jest jeszcze szansa na uleczenie w sensie ulgi w cierpieniu poprzez wzajemne okazywanie miłości i współczucia. Dlatego, jak podkreśla doktor Taylor, aby być dobrym uzdrowicielem, należy zacząć od siebie, od refl eksji nad ranami, które nosimy w sobie, a które wymagają uleczenia. Tylko taką drogą możemy stworzyć więź z pacjentem, w społeczności ludzi poszukujących sensu w trudnościach, jakie stawia przed nami życie. W wyniku pełnej miłości do drugiego człowieka obecności przy tych, którym służymy, może przyjść uzdrowienie pacjenta, ale też opiekuna.

Christina M. Puchalski - doktor medycyny, członkini Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych, profesor nadzwyczajny nauk medycznych, profesor nadzwyczajny zarządzania w opiece medycznej, dyrektor Instytutu Duchowości i Zdrowia na Uniwersytecie Georgea Washingtona

opr. aw/aw

« ‹ 1 › »

oceń artykuł