Targum Neofiti 1: Księga Rodzaju, rozdział 3

3 Rozdział Księgi Rodzaju według Targumu Neofiti 1 (Biblia Aramejska: t. 1)

Targum Neofiti 1: Księga Rodzaju, rozdział 3

BIBLIA ARAMEJSKA

Targum Neofiti 1
Księga Rodzaju

Rozdział 3

Tom 1

Przekład i opracowanie: Mirosław Stanisław Wróbel
Wydawnictwo Gaudium Lublin 2014
ISBN 978-83-7548-182-2


Księga Rodzaju: Rozdział III

    A wąż był mądrzejszy od wszystkich zwierząt na powierzchni ziemi, które Pan Bóg stworzył93. Rzekł on do kobiety: „Czy Pan powiedział: «Nie możecie jeść z żadnego z drzew94 tego ogrodu»?”.

    Odpowiedziała kobieta wężowi: „Możemy jeść owoce drzew tego ogrodu.

    Jedynie o owocu drzewa, które znajduje się w środku ogrodu, Pan95 powiedział: «Nie powinniście jeść go ani przybliżać się do niego, abyście nie umarli»”.

    Wtedy wąż rzekł do kobiety: „Na pewno nie umrzecie,

    gdyż jest oznajmione i znane przed Panem96, że w dniu, w którym zjecie z niego, wasze oczy otworzą się i jak aniołowie przed Panem97 będziecie potrafili odróżnić dobro od zła”.

    Kobieta spostrzegła, że drzewo było dobre do zjedzenia, było przyjemne dla oczu i dawało możliwość nabycia mądrości. Zerwała więc z niego owoce i spożyła, a potem dała swemu mężowi, który był z nią, i on także spożył.

    Wtedy oczy im obojgu się otworzyły i poznali, że są nadzy. Spletli listki figowe dla siebie i zrobili przepaski.

    I usłyszeli dźwięk Słowa Pana Boga przechadzającego się po ogrodzie w powiewie dnia98. A Adam i jego żona ukryli się przed Panem Bogiem wśród drzew ogrodu.

    A Pan Bóg zawołał Adama i rzekł do niego: „Oto cały świat, który stworzyłem, jest odkryty przede Mną. Ciemność i światłość są Mi znane. Czy myślisz, że nie jest odkryte przede Mną miejsce, w którym ty jesteś? Gdzie jest przykazanie, które ci dałem?99”.

    On odpowiedział: „Usłyszałem dźwięk Twego Słowa w ogrodzie i przestraszyłem się, ponieważ jestem nagi, i ukryłem się’’.

    A On odrzekł: „Kto powiedział ci, że jesteś nagi? Czy przypadkiem nie zjadłeś z drzewa, z którego przykazałem ci, abyś nie jadł?”.

    A Adam odpowiedział: „Kobieta, którą umieściłeś przy mnie, ona dała mi [owoc] z drzewa i spożyłem”.

    Wtedy Pan Bóg rzekł do kobiety: „Dlaczego to uczyniłaś?”. A kobieta odpowiedziała: „Wąż zwiódł mnie i spożyłam”.

    Wtedy Bóg rzekł do węża: „Ponieważ to uczyniłeś, będziesz bardziej przeklęty, wężu, niż bydło i dzikie zwierzęta, które są na powierzchni ziemi. Na brzuchu będziesz się czołgał, a twoim pokarmem100 będzie proch przez wszystkie dni twego życia.

    Wprowadzę nieprzyjaźń pomiędzy ciebie a kobietę oraz pomiędzy twoich synów101 a jej synów. I stanie się, że gdy jej synowie będą przestrzegać Prawa i przykazań, wówczas zwrócą się przeciw tobie, ugodzą cię w głowę i zabiją cię. Lecz jeśli porzucą przykazania Prawa, ty zwrócisz się przeciw niemu i ugodzisz go w piętę, i zranisz go. Jednak dla jej synów będzie ocalenie, ale dla ciebie, wężu, nie będzie ocalenia, gdyż oni doświadczą pokoju na końcu, w dniu Króla Mesjasza”.

    A do kobiety [Bóg] rzekł: „Mocno pomnożę twoje bóle brzemienności. W bólu będziesz rodzić dzieci, ku twemu mężowi będziesz kierować swe pragnienia, a on będzie panował nad tobą zarówno dla usprawiedliwienia, jak i dla grzechu”.

    A do Adama [Bóg] rzekł: „Ponieważ posłuchałeś głosu swojej żony i spożyłeś [owoc] z drzewa, z którego ci zakazałem, mówiąc: «Nie będziesz z niego jeść» – przeklęta niech będzie ziemia z twego powodu. W bólu będziesz spożywał owoce żniwa przez wszystkie dni twojego życia.

    Cierń i oset będzie ci ona rodziła i będziesz spożywał rośliny, które są na powierzchni ziemi”. Adam, odpowiadając, rzekł: „Proszę Cię przez miłość, która jest przed Tobą, o Panie, nie pozwól, abyśmy byli uznawani za zwierzęta, które jedzą trawę z powierzchni ziemi. Proszę, pozwól nam powstać i pracować, abyśmy z pracy moich rąk mogli spożywać pokarm z owoców ziemi. W ten sposób będzie On102 mógł odróżnić synów człowieczych od zwierząt”.

    „Będziesz jadł chleb w pocie twego czoła, dopóki nie wrócisz do ziemi, z której zostałeś stworzony, ponieważ prochem jesteś i w proch się obrócisz. Lecz z prochu powstaniesz ponownie103, aby zrozumieć i rozpoznać to wszystko, co uczyniłeś”.

    I mężczyzna dał swojej żonie imię Ewa104, gdyż stała się ona matką wszystkich żyjących.

    I Bóg uczynił Adamowi i jego żonie odzienie chwały105 na skóry ich ciał, i ubrał ich.

    Wtedy Pan Bóg rzekł: „Oto pierwszy Adam106, którego stworzyłem, jest sam w świecie, tak jak Ja jestem sam na wysokościach niebios. Liczne narody z niego wyjdą107, i z niego wyjdzie jeden naród, który będzie potrafił rozróżniać pomiędzy dobrem i złem. Jeśli będzie on przestrzegał nakazów Prawa i będzie wypełniał jego przykazania, to będzie on żył i trwał na wieki jak drzewo życia. Lecz oto teraz, z powodu tego, że nie przestrzegał on nakazów Prawa i nie wypełnił jego przykazań, skazujemy go na wygnanie z ogrodu Eden, zanim wyciągnie swoją rękę, aby zerwać owoc z drzewa życia108, zjeść go i żyć na wieki”.

    Dlatego Pan Bóg wydalił go z ogrodu Eden, aby uprawiał ziemię, z której został stworzony.

    I wydaliwszy Adama, [Bóg] sprawił, że ukazała się Chwała Obecności109, która zamieszkała od początku od wschodu110 ogrodu Eden, pomiędzy dwoma cherubami. Dwa tysiące lat111 wcześniej, zanim stworzył On świat, stworzył Prawo. On przygotował ogród Eden dla sprawiedliwych, a Gehennę dla złoczyńców112. On przygotował ogród Eden dla sprawiedliwych, aby mogli oni jeść owoce drzewa i cieszyć się nimi, ponieważ strzegli nakazów Prawa w świecie i wypełniali przykazania. Dla złoczyńców przygotował On Gehennę, którą można porównać do ostrego, obosiecznego miecza. Przygotował on tam strzały ognia i palące węgle dla złoczyńców, aby doświadczyć ich w świecie, który ma nadejść, ponieważ nie przestrzegali oni nakazów Prawa w tym świecie. Prawo bowiem jest drzewem życia113 dla każdego, kto je uprawia i strzeże przykazań. On będzie żył i trwał jak drzewo życia w świecie, który nadejdzie. Prawo jest dobre dla wszystkich, którzy pracują nad nim w tym świecie, podobnie jak owoc drzewa życia.


Przypisy:

93 „Pan Bóg stworzył”: Na temat użycia terminu „stwarzać” w tradycji targumicznej zob. przypis do 1,7.

94 „Drzew”: W tłumaczeniu targumicznym użyta jest l. mn. w odróżnieniu od l. poj. w Biblii Hebrajskiej „drzewo” w znaczeniu kolektywnym.

95 „Pan”: W Biblii Hebrajskiej występuje w tym miejscu „Bóg”.

96 „Oznajmione i znane przed Panem”: Parafraza tekstu Biblii Hebrajskiej „Bóg zna”, mająca na celu uniknięcie uczynienia Boga podmiotem w akcie stworzenia. Zob. przypis do 1,4.

97 „Jak aniołowie przed Panem”: Tłumaczenie Biblii Hebrajskiej, w której podmiotem jest sam Bóg. Zob. 2 Sm 14,17.20.

98 „W powiewie dnia”: Lit.: „W podmuchu”. W Biblii Hebrajskiej występuje wyrażenie „w wietrze dnia”. Wśród rabinów są podzielone opinie, czy chodziło o powiew poranny, czy wieczorny.

99 „Gdzie jest przykazanie, które ci dałem?”: Parafraza pytania z Biblii Hebrajskiej: „Gdzie jesteś?”, które może sugerować, że wiedza Boga jest ograniczona. Aby tego uniknąć, tradycja targumiczna wprowadziła pytanie dotyczące realizacji przez człowieka Bożego przykazania.

100 „Twoim pokarmem”: Rzeczownikowe tłumaczenie konstrukcji czasownikowej w Biblii Hebrajskiej „będziesz jadł”. Zob. Iz 65,25.

101 „Twoich synów”: W Biblii Hebrajskiej występuje termin „twoje nasienie”. Tradycja targumiczna termin „nasienie” w odniesieniu do osób tłumaczy jako „synowie”.

102 „W ten sposób będzie On”: Odniesienie do Boga poprzez zaimek w 3 os. l. poj., dzięki czemu można uniknąć użycia terminu „Bóg” lub jego ekwiwalentu.

103 „Lecz z prochu powstaniesz ponownie”: W tekście tym, podobnie jak w innych targumach palestyńskich, występuje aluzja do zmartwychwstania.

104 „Ewa”: Nazwa imienia za Biblią Hebrajską. W glosie marginalnej Targumu Neofiti występuje zmiana tego imienia na „wąż”, co może być odbiciem jednej z tradycji w judaizmie, uważającej Ewę za węża w akcie uwiedzenia Adama (zob. też Genesis Rabbah 20,11; 22,2).

105 „Odzienie chwały”: W Biblii Hebrajskiej występuje tu „odzienie ze skóry”. Odniesienie do odzienia chwały może odzwierciedlać tradycję ukazującą Adama ubranego w odzienie światła (Genesis Rabbah 20,12) lub chwały (Apokalipsa Adama 20).

106 „Pierwszy Adam”: Zob. przypis do 2,8.

107 „Liczne narody z niego wyjdą”: Jest to parafraza korespondująca z wyrażeniem zawartym w Biblii Hebrajskiej „jeden z nas”, użyta w celu uniknięcia antropomorfizmu w odniesieniu do Boga.

108 „Drzewa życia”: W tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej „drzewo życia” identyfikowane jest z prawem i mądrością. Zob. Prz 3,18; 11,30; Ba 3,9 – 4,4; Ap 2,7; 22,2.14.

109 „Obecności”: Termin „Szekina” (Obecność) jest używany na oznaczenie świętej obecności Boga.

110 „Od początku od wschodu”: Podwójne tłumaczenie wyrażenia zawartego w Biblii Hebrajskiej „od wschodu”.

111 „Dwa tysiące lat”: Stworzenie Prawa (Tory) dwa tysiące lat przed stworzeniem świata ma związek z tym, że Tora jest utożsamiana z mądrością. W judaizmie szeroko rozpowszechniony był pogląd o preegzystencji Tory, ogrodu Eden i Gehenny.

112 „On przygotował ogród Eden dla sprawiedliwych, a Gehennę dla złoczyńców”: Według tradycji żydowskiej (Genesis Rabbah 21,9) Gehenna została stworzona w drugi dzień stworzenia, a ogród Eden w trzeci dzień.

113 „Prawo bowiem jest drzewem życia”. Zob. przypis do 3,22.

Spis treści
Słowo abp. Henryka Muszyńskiego, Prymasa Seniora9
Słowo bp. Mieczysława Cisły, Przewodniczącego Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem15
Słowo Michaela Schudricha, naczelnego rabina Polski19
The Word of Michael Schudrich, Chief Rabbi of Poland20
Przedmowa21
Wstęp23
Wprowadzenie29
I. Pochodzenie i wiek Targumów Pięcioksięgu32
II. Historia Targumu Neofiti 138
III. Tekst Targumu Neofiti 140
IV. Teologia Targumu Neofiti 145
V. Znaczenie Targumu Neofiti 149
Targum Neofiti 1 Księga Rodzaju:
Rozdział 1Rozdział 2Rozdział 3
53
Bibliografia301
Indeksy321

opr. mg/mg

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama