Modlitwa różańcowa - streszczeniem ewangelii

ks. Ryszard Czekalski (red.)

TAJEMNICE ŚWIATŁA

Katechezy o różańcu

Copyright © Wydział Katechetyczny Kurii Diecezjalnej Płockiej 2003

KATECHEZA DLA KL IV- VI

MODLITWA RÓŻAŃCOWA - STRESZCZENIEM EWANGELII

Cele: Uczeń zna formy, rodzaje i sposoby modlitwy; rozumie, czym jest modlitwa różańcowa; umie wymienić części i tajemnice różańca, z uwzględnieniem tajemnic światła; wie, że tajemnice różańca są streszczeniem Ewangelii; umie odczytać przesłanie poszczególnych fragmentów biblijnych tajemnic światła; dostrzega potrzebę modlitwy różańcowej w swoim życiu codziennym; umie powiedzieć w jakie dni tygodnia odmawiamy poszczególne części różańca.

Metody: Burza mózgów, pogadanka, dialog, analiza Listu, praca w grupach, opowiadanie, test luk.

Środki dydaktyczne: Pismo święte. List apostolski "Rosarium Virginis Mariae" Jana Pawła II, kartka szarego papieru, flamastry, kartki z napisanymi biblijnymi.

Plan katechezy

1. Zagadnienia wstępne

Katechezę rozpoczynamy, nawiązując do "Pozdrowienia Anielskiego", które skierował Anioł Gabriel do Matki Bożej podczas Zwiastowania, a które dziś powtarzamy w modlitwie "Zdrowaś Mario".

Następnie odmawiamy modlitwę "Zdrowaś Mario".

2. Punkt wyjścia

Na tablicy za pomocą magnesów przypinamy kartkę szarego papieru z napisem:

"Modlitwa".

Następnie prosimy dzieci o krótkie zastanowienie nad powyższym napisem. Po czym zachęcamy, aby dzieci podchodziły do kartki papieru i zapisywały (flamastrami) swoje skojarzenia, związane z wyrazem "Modlitwa".

Podsumowujemy podawane przez dzieci skojarzenia, podkreślając, iż nasze swobodne refleksje i skojarzenie, wyjaśniają jednocześnie to, czym dla nas jest modlitwa.

Kolejny etap katechezy stanowi pogadanka z dziećmi, na temat znanych nam form, sposobów i rodzajów modlitwy.

Przykładowe pytania, jakie możemy zadać dzieciom:

- Jakie znacie formy modlitwy?

- W jaki sposób możemy się modlić?

- Jak najczęściej się modlimy?

- Jak możemy się modlić?

- Jakie znamy rodzaje modlitwy?

Naprowadzamy dzieci na właściwe odpowiedzi, jeżeli dzieci nie wymienią wszystkich form, sposobów i rodzajów modlitwy, uzupełniamy ich wypowiedzi.

Szczególnie zaś, wskazujemy na:

a) formy modlitwy: ustna, rozmyślania, kontemplacyjna.

b) rodzaje modlitwy: prośby, wstawiennicza, dziękczynna, uwielbienia.

c) sposoby modlitwy: słowa, gesty, śpiew, z pomocą Pisma świętego, książeczki do nabożeństwa, litanie, koronka, różaniec.

3. Przekaz treści

Posłuchajcie fragmentu Listu:

"Od mych lat młodzieńczych modlitwa ta miała ważne miejsce w moim życiu duchowym (... ) Różaniec towarzyszył mi w chwilach radości i doświadczenia. Zawierzyłem mu wiele trosk. Dzięki niemu zawsze doznawałem otuchy (... ) Różaniec, to modlitwa, którą bardzo kochałem. (... ) Ileż łask otrzymałem w tych latach od Najświętszej Dziewicy przez różaniec (... )".

(Fragment Listu apostolskiego Ojca Świętego Jana Pawia II "Rosarium Virginis Mariae").

Prowadzimy z dziećmi krótki dialog na temat Listu Ojca Świętego. Pomoc do dialogu stanowią przykładowe pytania:

- O czym napisał Jan Paweł II?

- Dlaczego ta modlitwa, jest dla niego tak ważna?

- W jaki sposób napisał Ojciec Święty o modlitwie różańcowej?

- W czym, pomagała i pomaga mu, modlitwa różańcowa?

- Do czego, waszym zdaniem, zachęca nas ten List?

Na koniec podkreślamy fakt, iż adresatem Listu jest, nie tylko katecheta, ale każdy człowiek, każde dziecko, które kocha Pana Jezusa i Matkę Bożą. Ten, kto pragnie poznawać Chrystusa i spotykać się z Nim na modlitwie.

Ojciec Święty w dalszej części Listu wyjaśnia nam, na czym polega modlitwa kontemplacyjna i dlaczego różaniec jest modlitwą kontemplacyjną.

Wyjaśniamy słowo "kontemplacja".

Prosimy jedno z dzieci o przeczytanie, wybranych przez nas fragmentów Listu apostolskiego Ojca Świętego.

"Odmawiać różaniec, bowiem to nic innego, jak kontemplować z Maryją oblicze Jezusa. (... ) Różaniec, właśnie wychodząc z doświadczenia Maryi, jest modlitwą wyraźnie kontemplacyjną (... ) Różaniec, bowiem z natury swojej wymaga odmawiania w rytmie spokojnej modlitwy i powolnej refleksji, by przez to modlący się, łatwiej oddał się kontemplacji tajemnic życia Chrystusa rozważanych, jakby sercem Tej, która ze wszystkich była najbliższa Panu, i by otwarte zostały niezgłębione tych tajemnic bogactwa. (... ) Kontemplować z Maryją to przede wszystkim wspominać (... )".

Po przeczytaniu fragmentów Listu wspólnie z dziećmi dokonujemy jego analizy. W razie potrzeby powtarzamy fragmenty Listu, lub naprowadzamy dzieci na poprawne odpowiedzi. Przykładowe pytania, jakie możemy zadać dzieciom, by ułatwić analizę Listu:

- Jak określa różaniec, w tym fragmencie swojego Listu Ojciec Święty?

- Na czym polega, zdaniem Jana Pawła II - modlitwa kontemplacyjna?

- W jaki sposób kontemplujemy, wspominamy Jezusa i Jego życie?

- Na różańcu wspominamy wraz z Maryją ważne momenty z życia Jezusa. Jakie to wydarzenia?

- Jak Ojciec Święty nazywa te ważne momenty życia Jezusa?

Następnie prosimy dzieci o przypomnienie poszczególnych części i tajemnic różańca.

- Jakie znamy części i tajemnice różańca?

Wypowiedzi dzieci.

Wszystkie tajemnice różańca mówią nam o życiu Jezusa i Jego Matki. Gdy odmawiamy różaniec to stajemy się uczestnikami najważniejszych wydarzeń z życia Jezusa. Patrząc na trzy części różańca i ich kolejne tajemnice, przypominamy sobie radosne, bolesne i chwalebne wydarzenia z życia Jezusa.

Prosimy dzieci, aby biorąc pod uwagę części i tajemnice różańca, przypomniały sobie, o jakich okresach z życia Jezusa opowiadają nam tajemnice różańca. Rozmowę prowadzimy w taki sposób, aby uświadomić dzieciom, że tajemnice różańca dotyczą dzieciństwa, życia dorosłego Pana Jezusa, ukazując nam wiele ważnych wydarzeń z Jego życia, ale nie dotyczą okresu Jego publicznej działalności. Znamy bowiem z Ewangelii, jak Pan Jezu rozpoczął swą działalność, jak nauczał, uzdrawiał, czynił cuda. W tym okresie życia Jezusa było wiele istotnych wydarzeń, o których nic nie mówią nam tajemnice różańca.

Uwzględniając niniejsze przesłanki papież - Jan Paweł II postanowił ukazać istotne wydarzenia z życia Jezusa - z okresu jego publicznej działalności i włączyć je do różańca, nazywając je - tajemnicami światła. Jednocześnie Ojciec Święty ustanowił okres, od października 2002 roku do października 2003 roku Rokiem Różańca.

Czytamy fragmenty Listu Ojca Świętego, dotyczące tajemnic światła:

"Aby różaniec w pełniejszy sposób można było nazwać "streszczeniem Ewangelii", jest zatem stosowne, żeby po przypomnieniu Wcielenia i ukrytego życia Chrystusa (tajemnice radosne), a przed zatrzymaniem się nad cierpieniami męki (tajemnice bolesne) i nad triumfem Zmartwychwstania (tajemnice chwalebne) rozważać również pewne fragmenty życia publicznego o szczególnej wadze (tajemnice światła) (... ). W rzeczywistości całe misterium Chrystusa jest światłem. On jest «światłością świata» (J 8, 12)".

Po przeczytaniu fragmentów Listu przystępujemy do pracy z tekstami biblijnymi.

Dzielimy dzieci na pięć grup. Możemy dokonać podziału odliczając kolejno, przydzielając tym samym każdemu dziecku jeden numer (lub przydziału dokonuje sam katecheta w zależności od stopnia trudności tekstu).

Każda grupa otrzymuje karteczkę z tekstem biblijnym. Grupa ma zadanie zapoznać się z tekstem, i w oparciu o przeczytaną perykopę biblijną napisać krótkie opowiadanie (5-6 zdań).

Inną formą może być wykonanie ilustracji do przeczytanego tekstu.

Grupa I

"Wtedy przyszedł Jezus z Galilei nad Jordan do Jana, żeby przyjąć chrzest od niego. Lecz Jan powstrzymywał Go, mówiąc: To ja potrzebuję chrztu od Ciebie, a Ty przychodzisz do mnie? Jezus mu odpowiedział: Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawiedliwe. Wtedy Mu ustąpił. A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił: Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie" (Mt 3, 13-17).

Grupa II

"Trzeciego dnia odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa mówi do Niego: Nie mają już wina. Jezus Jej odpowiedział: Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja? Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie. Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. Rzekł do nich Jezus: Napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi. Potem do nich powiedział: Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu! Oni zaś zanieśli. A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem - nie wiedział bowiem, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli - przywołał pana młodego i powiedział do niego: Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory. Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie" (J 2, 1-11).

Grupa III

"Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" (Mk l, 14-15).

Grupa IV

"W jakieś osiem dni po tych mowach wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić. Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe. A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz. Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie. Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim. Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza. Nie wiedział bowiem, co mówi. Gdy jeszcze to mówił, zjawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy [tamci] weszli w obłok. A z obłoku odezwał się głos: To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie! W chwili, gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam. A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie oznajmiali o tym, co widzieli" (Lk 9, 28-36).

Grupa V

"A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje. Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. Lecz powiadam wam: Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w królestwie Ojca mojego. Po odśpiewaniu hymnu wyszli ku Górze Oliwnej" (Mt 26, 26-30).

Przedstawiciele grup prezentują napisane opowiadania (lub ilustracje) na forum klasy.

Po prezentacji wszystkich grup zapisujemy na tablicy nowe tajemnice światła, ustanowione przez Ojca Świętego.

z Jezusem i Jego Matką na modlitwie różańcowej. Będę systematycznie odmawiał różaniec.

Na zakończenie tej części katechezy katecheta wraz z dziećmi odmawia wybraną tajemnicę światła.

5. Podsumowanie

Podsumowaniem treści katechezy jest tekst luk. Zdania zapisujemy na tablicy. Uczniowie podchodzą do tablicy, w celu uzupełnienia brakujących wyrazów (lub przygotowujemy test luk dla każdego ucznia i polecamy pracę indywidualną).

6. Zapis do zeszytu

Temat: Modlitwa różańcowa - streszczeniem Ewangelii.

Notatkę stanowi tekst luk oraz nazwy tajemnic światła.

Tajemnice światła:

1. Chrzest Jezusa w Jordanie.

2. Objawienie siebie na Weselu w Kanie.

3. Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia.

4. Przemienienie na górze Tabor.

5. Ustanowienie Eucharystii.

Tajemnice radosne - odmawiamy w poniedziałki i soboty. Tajemnice światła - odmawiamy w czwartki. Tajemnice bolesne - odmawiamy we wtorki i piątki. Tajemnice chwalebne - odmawiamy w środy i niedziele.

7. Zadane domowe

Naucz się tajemnic światła. Postaraj się każdy dzień kończyć modlitwą różańcową! Spróbuj poprosić rodziców o wspólną modlitwę różańcową.

Opracowała: Anna Lewandowska

opr. ab/ab