Koronacja Maryi

Jutta Seibert

Leksykon sztuki chrześcijańskiej

Tematy, postacie, symbole

ISBN: 978-83-7442-120-7

wyd.: Wydawnictwo Jedność , Kwiecień 2007

Powrót do indeksu haseł

KORONACJA MARYI

Od zarania wieków korona jest atrybutem Matki Boskiej, Maryi, królowej nieba i uosobienia Kościoła Chrystusa (Ecclesia). Siedzące obok siebie, ukoronowane postaci Chrystusa i Maryi przedstawiają Matkę i Syna jako mistyczną parę oblubieńców, wymienianą w Pieśni nad Pieśniami. W wielu przedstawieniach maryjnych aniołowie trzymają niebiańską koronę nad Jej głową.

Jako właściwą koronację Maryi nazywa się występującą od XIII w. scenę, w której Matka Boska koronowana jest przez Chrystusa lub Trójcę Świętą. Początkowo Maryja tronuje obok Chrystusa i z pokorą schyla ku niemu swoją głowę. Koronacja stała się w średniowieczu najważniejszym tematem przedstawień gloryfikujących Maryję. Od XIV w. Maryja klęczy przed Chrystusem - w ten sposób podkreślona zostaje jednocześnie Jej rola orędowniczki ludzkości. W późniejszych czasach Maryja klęczy frontalnie (tzn. jest widoczna od przodu), pomiędzy Chrystusem i Bogiem Ojcem, którzy wspólnie ją koronują; nad koroną unosi się gołębica Ducha Świętego. Od późnego średniowiecza koronacja Maryi łączona jest z przyjęciem jej do nieba wniebowzięcie Maryi (drzeworyt Albrechta Dürera, 1510 r.). W innych przypadkach Maryja podczas koronacji unosi się, podobnie, jak na przedstawieniach wniebowzięcia, np. na rzeźbionym ołtarzu mistrza H. L. (Hansa Loya) w katedrze w Breisach (1532-1536).

W sztuce barokowej wniebowzięcie Maryi staje się głównym przedstawieniem gloryfikacji Matki Boskiej. Na przedstawieniach tych na zabieraną do nieba Maryję oczekuje w sferze niebieskiej Trójca Święta oraz aniołowie trzymający koronę.

Koronacja Maryi, mozaika w absydzie kościoła Santa Maria Maggiore, Rzym, ok 1295 r.

opr. aw/aw