"Tajemnica pewnej duszy" - relacja między psychologią a psychologią mediów

Peter Winterhoff-Spurk

PSYCHOLOGIA MEDIÓW

tłumacz: Piotr Włodyga OSB

ISBN: 978-83-7318-739-9

wyd.: WAM 2007

1.2 „Tajemnica pewnej duszy” - relacja między psychologią a psychologią mediów

W roku 1925 Zygmunt Freud otrzymał od Samuela Goldwyna propozycję współpracy nad filmem o najsławniejszych historiach miłosnych wszechczasów. Freud ją odrzucił, chociaż honorarium wynosiło 100 tys. dolarów. „Filmowania - pisał nieco później do Ferenciego - tak trudno uniknąć, jak - zdaje mi się - krótkich spodenek. Ja jednak nie dałem się nająć i osobiście nie mam najmniejszej ochoty mieć cokolwiek wspólnego z jakimkolwiek filmem” (Eppensteiner, Fallend i Reichmayr, 1987, s. 131).

Ta anegdota ukazuje, że psychologia już od dawna ma do czynienia z mediami. Psychoanaliza i film uchodziły za „znak nowoczesności” i chyba były sobie bliskie, skoro amerykański producent filmowy chciał je ze sobą połączyć. Przykład ten dodatkowo naświetla pewne problemy, które nadal mają znaczenie dla psychologii mediów i dla jej pozycji w świecie psychologii (Winterhoff-Spurk, 1989a, 1991, 1995, 1997a). Jak wiadomo, od psychologii powszechnie oczekuje się możliwie kompletnego opisu i wyjaśnienia przeżyć i zachowań jednostek, jak też analizy warunków powstawania i zmiany tych zachowań. W tym celu psychologia w ciągu swojej stuletniej historii wypracowała sprawdzony zbiór metod i teorii - nieustannie wzbogacany o nowe. Wobec tego zadaniem, jakie można stawiać psychologii mediów, jest: opis i wyjaśnianie tych przeżyć i zachowań jednostek, na które mają wpływ (powyżej zdefiniowane) media komunikacji indywidualnej i masowej. Może to odnosić się zarówno do producentów medialnych, jak i odbiorców medialnych, wobec czego dziedzina ta daje się podzielić - na podstawie omówionego już komunikacyjnego modelu Shannona i Weavera (1949) - na nastawioną na nadawcę psychologię produkcji mediów oraz nastawioną na odbiorcę psychologię recepcji mediów.

W odróżnieniu od pozostałych dyscyplin zajmujących się badaniem mediów, pod względem przedmiotu badań psychologia mediów ma zasadniczo charakter mikroanalityczny i jest nastawiona na badanie przeżyć i zachowań jednostki. Nie można przy tym pomijać tego, że indywidualne

opr. aw/aw