Ostatni rozkaz dowódcy Armii Krajowej

Fragment książki p.t. "Inka. Zachowałam się jak trzeba..."

Piotr Szubarczyk

Ostatni rozkaz dowódcy Armii Krajowej

Dnia 19 stycznia 1945 roku Biuletyn Informacyjny Armii Krajowej opublikował Ostatni rozkaz dzienny dowódcy Armii Krajowej generała brygady Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”. W literaturze historycznej dokument ten znany jest jako „rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej”. W obiegowej opinii, upowszechnianej w okresie Polski sowieckiej przez propagandę, był to rozkaz o poddaniu się z powodu „ogólnej sytuacji politycznej”. Podobne opinie upowszechniają dziś środowiska postkomunistyczne.

Czy uważna lektura tego rozkazu upoważnia nas, by traktować go jako wezwanie do kapitulacji i podporządkowania się nowym, sowieckim porządkom w Polsce? Czy słuszna była teza propagandy komunistycznej, że od tej chwili nikt nie powinien był walczyć z sowietyzacją Polski? Że walka po 19 stycznia 1945 roku była przejawem „bandytyzmu”? Jak należałoby nazwać ten dokument, by oddać jego treść i przesłanie ideowe? Jaki wpływ miał ten rozkaz na decyzje majora „Łupaszki” i jego żołnierzy? Czy mu się sprzeciwili, czy raczej należeli do tych, którzy ten rozkaz wykonali lepiej niż inni?

Generał brygady Leopold Okulicki został skazany w nielegalnym procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w Moskwie w czerwcu 1945 roku na 10 lat więzienia. Po niespełna dwóch latach został zamordowany przez NKWD (prawdopodobnie w Wigilię Bożego Narodzenia 1946 roku) i pogrzebany w nieznanym do dziś miejscu.

Generał kilkakrotnie powoływał się na Sprawę, pisząc to słowo wielką literą. Jak można by zdefiniować pojęcie Sprawy w roku 1945, a jak dziś?

Żołnierze Sił Zbrojnych Kraju!

Postępująca szybko ofensywa sowiecka doprowadzić może do zajęcia w krótkim czasie całej Polski przez Armię Czerwoną. Nie jest to jednak zwycięstwo słusznej Sprawy, o którą walczyliśmy od roku 1939. W istocie bowiem — mimo stwarzanych pozorów wolności — oznacza to zmianę jednej okupacji na drugą, przeprowadzoną pod przykrywką Tymczasowego Rządu lubelskiego, bezwolnego narzędzia w rękach rosyjskich.

Żołnierze! Od 1 września 1939 roku Naród Polski prowadzi ciężką i ofiarną walkę o jedyną Sprawę, dla której warto żyć i umierać, o swą wolność człowieka w niepodległym Państwie.

Wyrazicielem i rzecznikiem Narodu i tej idei jest jedyny i legalny Rząd Polski w Londynie, który walczy bez przerwy i walczyć będzie o nasze słuszne prawa.

Polska, według rosyjskiej recepty, nie jest tą Polską, o którą bijemy się szósty rok z Niemcami, dla której popłynęło morze krwi polskiej i przecierpiało ogrom męki i zniszczenie Kraju. Walki z Sowietami nie chcemy prowadzić, ale nigdy nie zgodzimy się na inne życie, jak tylko w całkowicie suwerennym, niepodległym i sprawiedliwie urządzonym społecznie Państwie Polskim.

Obecne zwycięstwo sowieckie nie kończy wojny. Nie wolno nam ani na chwilę tracić wiary, że wojna ta skończyć się może jedynie zwycięstwem słusznej Sprawy, tryumfem dobra nad złem, wolności nad niewolnictwem.

Żołnierze Armii Krajowej!

Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę — z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK.

W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową, ofiarną pracę.

Wierzę głęboko, że zwycięży nasza Święta Sprawa, że spotkamy się w wolnej i demokratycznej Polsce.

Niech żyje Wolna, Niepodległa, Szczęśliwa Polska!

Dowódca Sił Zbrojnych w Kraju
/-/ „Niedźwiadek”
gen. bryg.

Piotr Szubarczyk

Inka.
Zachowałam się jak trzeba...

album z płytą DVD, 125 min., reż. Natalia Koryncka-Gruz
Dom Wydawniczy Rafael
Rok wydania: 2013
ISBN: 978-83-7569-405-5

Spis wybranych fragmentów

Oto człowiek...

A kiedy przyjdzie wiosna...

W „śledztwie”

„Sąd”