Kraina duszy. Katalonia w demokratycznej Hiszpanii

Nuria Amat KRAINA DUSZY ISBN: 978-83-7505-635-8 wyd.: Wydawnictwo WAM 2011

Spis wybranych fragmentów Wstęp Trochę historii Niektóre symbole i tradycje zakazane przez reżim frankistowski Kataloński Kościół w okresie dyktatury Katalonia w demokratycznej Hiszpanii Rozdział 1

Katalonia w demokratycznej Hiszpanii

Po śmierci Franco, wraz z nadejściem demokracji, Hiszpania przeobraziła się w Estado de Autonomías (państwo autonomicznych regionów), których kompetencje określane są przez indywidualne statuty. Uchwalona w 1978 roku konstytucja Hiszpanii mówi co prawda o „nierozerwalnej jedności Narodu hiszpańskiego” i o „wspólnej i niepodzielnej ojczyźnie wszystkich Hiszpanów”, jednak „uznaje i zapewnia prawo do autonomii stanowiących go narodowości i regionów”¹. Zatwierdzony wkrótce po uchwaleniu konstytucji statut Katalonii umożliwił odrodzenie się katalońskich Kortezów i Generalitat, przewidując stopniowe przekazywanie władzom autonomicznym kolejnych uprawnień. Równocześnie język kataloński został uznany za jeden z oficjalnych języków Hiszpanii (choć do dziś nie wolno się nim posługiwać w Kortezach w Madrycie). Pozostaje językiem wykładowym we wszystkich państwowych szkołach w Katalonii, natomiast na wyższych uczelniach wykładowcy mają w tej kwestii wolność wyboru. Poza tym Generalitat prowadzi politykę tzw. normalització lingüística (normalizacji językowej), aktywnie wspierając naukę i używanie języka katalońskiego we wszystkich dziedzinach życia „małego kraju”, przeznaczając też wysokie dotacje na wspieranie katalońskiej kultury i kultywowanie lokalnych tradycji.

W roku 2005 parlament kataloński uchwalił nową wersję statutu autonomicznego, która została poparta przez Katalończyków w referendum, uzyskując poparcie aż 79 procent głosujących (przy frekwencji wynoszącej 49 procent). Po długich dyskusjach i wprowadzeniu całej serii poprawek okrojony statut kataloński został wreszcie zatwierdzony przez hiszpańskie Kortezy, choć decyzja ta podważana jest do tej pory przez opozycyjną Partię Ludową, która uważa tekst statutu za sprzeczny z konstytucją. Tymczasem w 2009 roku Katalończycy zaczęli organizować w poszczególnych okręgach miejskich referenda, w których obywatele mają się wypowiedzieć, czy chcą, by Katalonia zamieniła się w niezależne państwo w ramach Unii Europejskiej. Wyniki tego 27 sierpnia 1992, przeł. Tadeusz Mołdawa, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008 (przyp. red.; przypisy nieoznaczone pochodzą od tłumaczki). rodzaju głosowania nie są oczywiście wiążące, jednak stanowią ważny sygnał wysyłany przez społeczeństwo katalońskie politykom w Madrycie. W sumie wygląda więc na to, że ostatnia karta historii „małego kraju” nie została jeszcze do końca zapisana...

¹ Cyt. za: Konstytucja Hiszpanii z 27 grudnia 1978 znowelizowana

opr. ab/ab